Kuchnia Pięciu Przemian

Małymi krokami zgłębiamy tajniki kuchni Pięciu Przemian, która wywodzi się ze Wschodu i jest zgodna z chińską filozofią przyrody. Gotowanie według Pięciu Przemian zakłada, że w każdej z pięciu grup smakowych są składniki zrównoważone, takie które działają rozgrzewająco i wychładzająco na organizm.
To przyroda i zmienność pór roku podpowiada nam co w danym okresie jest najlepsze. Aby zachować harmonię należy spożywać produkty w pięciu smakach bez eliminowania żadnej przemiany.


Zima powoli się kończy, o czym nieustannie przypomina nam przyjemne słońce, coraz wyższa temperatura i co najważniejsze, dłuższy dzień. Postanowiliśmy jednak wypróbować jeszcze kilka przepisów z nowo zakupionej książki Anny Czelej Zima w Kuchni Pięciu Przemian. 
Pięć Przemian zwróciło moją uwagę kilka miesięcy temu, ale nie przykuło wzroku na tyle, by zanurzyć się w tę kuchnię i wypróbować ją na własnej skórze. Chyba musiałam "dorosnąć" do nowych doświadczeń i teraz nastał ten czas.

"Zawsze trzeba pamiętać, że mamy kilka organów wewnętrznych, a nie tylko jeden, więc cały organizm powinien być równomiernie odżywiany i dlatego, o każdej porze roku staramy się jeść produkty w pięciu smakach, uważając przy tym na ich właściwości yin i yang, i starając się zachować równowagę między produktami wychładzającymi i rozgrzewającymi."

Zima w kuchni Pięciu Przemian to przede wszystkim długie gotowanie, czyli gęste zupy, kasze lub ryż, warzywa strączkowe, ziarna, orzechy, pierniki, suszone owoce i przyprawy, wszechobecny cynamon i goździki.

Zadziwiające jest to, że produkty, które kojarzą nam się z przyjemnymi zimowymi wieczorami i są łatwo dostępne w sklepach w tym okresie, w rzeczywistości wychładzają nasz organizm. Mam tu na myśli cytrusy (mandarynki, pomarańcze, banany), które pukają do naszych drzwi w grudniu i zalewają świąteczne i karnawałowe stoły. Nawet jabłka i gruszki działają wychładzająco zimą, i aby je "rozgrzać" powinno się je gotować lub piec z rozgrzwającymi przyprawami.
Autorka książki pisze, że soki owocowe zimą nie są dobrym pomysłem na zdrową dawkę witamin, bo mogą łatwo doprowadzić nas do przeziębienia.
Rozsądniej zajrzeć do naszej rodzimej spiżarni i czerpać witaminy z kiszonek i warzyw. Polskie warzywa, przechowywane w naturalny sposób dostarczą niezbędnych składników odżywczych i rozgrzeją organizm, bo Matka Natura doskonale wie co robi.
W jadłospisie powinny się pojawić: marchew, seler, por, kapusta, roszponka, ziemniaki, cebula, dynia.

Pięć Przemian i Smaki z przykładami produktów:

• Przemiana Ognia - Smak Gorzki: żyto, kawa naturalna, herbata, kakao, czerwone wino, piwo, suszone przyprawy: majeranek, liść laurowy, suszony koper, tymianek, gorczyca, orzechy włoskie, płatki gryczane, owoce wędzone
• Przemiana Ziemi - Smak Słodki: kasza jaglana, kukurydza, sezam, groch, masło, jajka, mleko, słodka śmietanka, ser żólty, siemię lniane, oliwa, przyprawy: kminek, wanilia, cynamon, słodka papryka, pestki dyni i słonecznika, suszone słodkie owoce (rodzynki, daktyle, figi), banany, ananas, mango, orzechy laskowe, marchew, ziemniaki, buraki, pieczarki
• Przemiana Metalu - Smak Ostry: ryż, jęczmień, owies, czosnek, cebula, seler, por, kapusta, korzeń pietruszki, brukselka, orzechy ziemne; przyprawy: goździki, ostra papryka, ziele angielskie, jałowiec, bazylia, oregano, mięta, pieprz, imbir, kardamon, cząber górski, rozmaryn, chili, kolendra, gałka muszkatołowa, curry, chrzan
• Przemiana Wody - Smak Słony: woda źródlana i mineralna, fasola, sól, soja, sery pleśniowe, ryby, feta
• Przemiana Drzewa - Smak Kwaśny: pszenica, natka pietruszki, ocet winny, cytrusy (mandarynki, pomarańcze, kwaśny grejpfrut, limonka), jogurt, ser biały, kwaśna śmietana, ogórki kiszone, kapusta kiszona, drożdże, jabłko, suszona żurawina, zielone oliwki, pomidory (też suszone, przecier pomidorowy), przyprawy: estragon.

W ciągu najbliższych kilku tygodni, jak tylko zdobędziemy wiosenną wersję książki, opiszę produkty charakterystyczne dla kolejnej pory roku, na którą wszyscy z niecierpliwością czekamy.